Μια Χριστουγεννιάτικη Ιστορία

«Μα πώς μπορώ να είμαι ευδιάθετος όταν ζω σε ένα κόσμο γεμάτο χαζούς ανθρώπους; Αλήθεια, δεν μπορώ να καταλάβω γιατί όλοι χαίρονται όταν έρχονται τα Χριστούγεννα! Είναι μια περίοδος που πρέπει να ξοδεύεις συνεχώς χρήματα, χωρίς να εισπράττεις τίποτε. Γίνεσαι ένα χρόνο μεγαλύτερος και ούτε μια πέννα πλουσιότερος. Αν ήταν στο χέρι μου, θα φρόντιζα όποιος λέει «Καλά Χριστούγεννα» να έβραζε μέσα στην ίδια του την πουτίγκα. Δεν θα μου καιγόταν καρφί αν δεν γιορτάζονταν ποτέ τα Χριστούγεννα». 

Χριστούγεννα χωρίς Ebeneezer Scrooge και Charles Dickens δεν γίνεται. Η σημαντικότερη ιστορία για τα Χριστούγεννα στη σύγχρονη λογοτεχνία πρωτοκυκλοφόρησε στις 19 Δεκεμβρίου 1843 υπό τον τίτλο Christmas Carol σκιαγραφώντας τη Βικτωριανή Αγγλία της φτώχειας και των κοινωνικών αντιθέσεων. Ο ίδιος ο συγγραφέας όταν δημιουργούσε το σπαγκοραμμένο κο Scrooge βρισκόταν σε άσχημη οικονομική κατάσταση και, σύμφωνα με μαρτυρία του, αναγνώριζε τον εαυτό του στους ήρωες του, γελώντας και κλαίγοντας μαζί τους καθώς έγγραφε. Ένα ακόμα χαρακτηριστικό του Dickens ήταν η αγάπη του για το καλό φαγητό και ποτό. Σχεδόν σε κάθε του ιστορία αφιερώνει πολύ μελάνι για να περιγράψει με το δικό του τρόπο τα εδέσματα της εποχής κάτι που είναι εμφανές και στη Χριστουγεννιάτικη ιστορία. Παραμονή Χριστουγέννων και μαζί με το πνεύμα των Χριστουγέννων του Παρόντος ο Scrooge κοιτά από το παράθυρο την οικογένεια του υπαλλήλου του κου Cratchit συγκεντρωμένη γύρω από το χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Ο Dickens με μοναδικό τρόπο απεικονίζει την εορταστική ατμόσφαιρα απαριθμώντας τα γαστρονομικά έθιμα της Βικτωριανής εποχής. Αν και το συγκεκριμένο δείπνο θεωρείται φτωχικό περισσεύει η αγάπη, η χαρά και η αισιοδοξία. Αυτό ήταν και το μήνυμα που ήθελε να δώσει ο Dickens: το πνεύμα των Χριστουγέννων είναι η αγάπη και η αλληλεγγύη και πρέπει να διαρκεί όλο το χρόνο!

Παραμονές Χριστουγέννων λοιπόν και οι μυρωδιές από την κουζίνα της κας Cratchit εισέβαλαν στην κουζίνα μου μαζί με ένα πανέμορφο βιβλίο -δώρο του φίλου μου του Κωνσταντίνου- για τα Βικτωριανά Χριστούγεννα. Τι έτρωγαν λοιπόν οι Cratchit; Σύμφωνα με την ιστορία του Dickens, το δείπνο περιλάμβανε ψητή χήνα με σάλτσες κρέατος και μήλου, πουρέ πατάτας και πουτίγκα, ενώ οι ενήλικες ήπιαν ζεστό ποτό με λεμόνια. Πρόκληση πρώτη: Ψητή χήνα. Αποφάσισα να παρακάμψω το εμπόδιο αυτό χωρίς όμως να ξεφύγω από το βιβλίο. Αφού ολοκληρώνει την "περιοδεία" του με τα πνεύματα των Χριστουγέννων ο Scrooge μεταμορφώνεται σε καλό και γενναιόδωρο άνθρωπο. Το πρώτο πράγμα που κάνει είναι να παραγγείλει μια τεράστια γαλοπούλα και να τη στείλει στο σπίτι των Cratchit. Ε! Τέτοια κίνηση δεν μπορεί να παραγνωριστεί, οπότε για να τιμήσω τη μεταμόρφωση του Scrooge -και όχι επειδή δεν έβρισκα πουθενά χήνα- το πουλερικό στο τραπέζι ακολουθεί τη παράδοση των Βικτωριανών Χριστουγέννων και είναι γαλοπούλα. Πρόκληση δεύτερη: Λίπος!!! Τι έτρωγαν οι άνθρωποι τότε...Όλα τα φαγητά περιλάμβαναν λαρδί με αποκορύφωμα το γλυκό το οποίο είχε μέσα λίπος από τα νεφρά αγελάδας!!! Αν και μπήκα στον πειρασμό να δω τη φάτσα του Ολλανδού κρεοπώλη όταν θα του ζήταγα το παχάκι γύρω από τα νεφρά της αγελάδας, αποφάσισα ότι δεν υπήρχε περίπτωση να το χρησιμοποιήσω. Βουτυράκι λοιπόν και πάλι βουτυράκι. Όποιος βέβαια είναι αρκετά τολμηρός μπορεί να αντικαταστήσει το βούτυρο στις συνταγές με ίση ποσότητα από το προαναφερθέν λίπος. Πρόκληση τρίτη: Smoking Bishop ή ελληνιστί Καπνιστός Επίσκοπος. Το αγαπημένο ποτό του Dickens εμφανίζεται σχεδόν σε όλες τις ιστορίες του. Βέβαια ο Cratchit για καθαρά οικονομικούς λόγους δεν θα μπορούσε να φτιάξει το συγκεκριμένο ποτό.  Στο δείπνο που αναφέρουμε απλά έβρασε λίγο τζιν με λεμόνια. Στο τέλος όμως της ιστορίας ο Scrooge εύχεται Καλά Χριστούγεννα στον κύριο Cratchit και του υπόσχεται να συζητήσουν όλα όσα τον απασχολούν το απόγευμα των Χριστουγέννων πάνω από ένα μπολ με Smoking Bishop. Συμπέρασμα: Θα δειπνήσουμε με τους Cratchit αφού "έζησαν αυτοί καλά και εμείς καλύτερα". Με ψητή γαλοπούλα και smoking bishop. Είμαι σίγουρη ότι αυτό θα ήθελε και ο Dickens εάν μπορούσε να έρθει στο δείπνο μας. Ο κύριος Dickens μπορεί να μην εμφανίστηκε όμως το τραπέζι στρώθηκε για καλούς φίλους. Δεν ξέρω εάν το γαστρονομικό αποτέλεσμα ήταν πιστό στις επιταγές της Βικτωριανής Αγγλίας, σίγουρα όμως η ατμόσφαιρα γύρω από αυτό ήταν ακριβώς εκείνη που επιθυμούσε ο Dickens. Ελπίζω τα πνεύματα των Χριστουγέννων να έμειναν ικανοποιημένα. Καλές Γιορτές.

*Όλες οι παραθέσεις είναι από το βιβλίο του Charles Dickens "A Christmas Carol". Οι συνταγές είναι εμπνευσμένες από το βιβλίο της Anna Selby "The Victorian Christmas" και εμπλουτισμένες από αντίστοιχες συνταγές που ανακάλυψα στο διαδίκτυο. Οι φωτογραφίες από το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι είναι δημιουργία της φίλης μου Ιωάννας. 

Ψητή Γαλοπούλα και γέμιση

Ψητή γαλοπούλα


"Επιτέλους, τα πιάτα στρώθηκαν και έγινε κι η προσευχή. Την ακολούθησε μια παύση με κομμένη την ανάσα, καθώς η κυρία Cratchit κοιτάζοντας το μαχαίρι του ψητού, ετοιμαζόταν σιγά-σιγά να το βουτήξει στο στήθος. Όταν, όμως, το έκανε, κι άρχισε να αναβλύζει από μέσα του η πολυαναμενόμενη γέμιση, ένα μουρμουρητό αγαλλίασης απλώθηκε σε όλο το τραπέζι, και ακόμα και ο μικρούλης Tim, που τον είχαν κουρδίσει οι νεαροί Cratchit, χτύπησε το μαχαίρι του πάνω στο τραπέζι και φώναξε, "Ζήτω!".

Τόσο στη συνταγή του βιβλίου μου όσο και στις αντίστοιχες συνταγές στο διαδίκτυο βασικό μυρωδικό των Βικτωριανών Χριστουγέννων είναι το φασκόμηλο. Βέβαια όπως προαναφέραμε το λίπος είναι λαρδί. Εδώ αντικαταστάθηκε επάξια από βούτυρο αγελάδας. Όσο για τη γέμιση, σε τίποτα δεν θυμίζει αυτό που εμείς ξέρουμε ως γέμιση γαλοπούλας. 

Η αυθεντική συνταγή αντί για χοιρινό κιμά έχει κιμά από λουκάνικο με το κρεμμύδι και το φασκόμηλο να υπερισχύουν των άλλων υλικών. Εμείς επιλέξαμε να ισορροπήσουμε τις αναλογίες και τις γεύσεις και τη ψήσαμε ξεχωριστά από τη γαλοπούλα για να μη στεγνώσει το κρέας της. 

Υλικά

1 γαλοπούλα φρέσκια

Βούτυρο

Φασκόμηλο

Θυμάρι

Δεντρολίβανο

1 μανταρίνι

Ελαιόλαδο με πάπρικα και πιπέρι για την εξωτερική επάλειψη

Εκτέλεση

Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 250oC.

Βγάζουμε τη γαλοπούλα από το ψυγείο να έρθει σε θερμοκρασία δωματίου. 

Ψιλοκόβουμε τα μυρωδικά. 

Σε ένα μπολ ανακατεύουμε καλά τα μυρωδικά με το βούτυρο. Κρατάμε δύο κουταλιές από το μείγμα για τις πατάτες. 

Με τη βοήθεια ενός κουταλιού ανασηκώνουμε το δέρμα της γαλοπούλας στο στήθος και μοιράζουμε το βούτυρο.

Τρίβουμε καλά τη γαλοπούλα να απλώσει το βούτυρο. Βάζουμε ένα ξυλάκι για σουβλάκια για να συγκρατήσουμε το βούτυρο όσο θα ψήνεται η γαλοπούλα.

Κόβουμε στη μέση ένα μανταρίνι και το βάζουμε μέσα στη γαλοπούλα.

Σ' ένα ταψί βάζουμε μια σχάρα και τοποθετούμε τη γαλοπούλα με το στήθος προς τα πάνω. Σ' ένα μπολ βάζουμε ελαιόλαδο, πάπρικα και πιπέρι. Αλείφουμε τη γαλοπούλα εξωτερικά και εσωτερικά με το μείγμα να πάει παντού. Δένουμε τα πόδια με σπάγκο μαγειρικής. 

Βάζουμε στο φούρνο στους250oC για 25'. Χαμηλώνουμε στους 180oC σκεπάζουμε το στήθος με αλουμινόχαρτο και ψήνουμε 1 ώρα για κάθε κιλό κρέατος. 

Δοκιμάζουμε στο μπούτι να δούμε εάν ψήθηκε. Το ζουμί δεν πρέπει να είναι ροζ.

Βγάζουμε από το φούρνο και την αφήνουμε σκεπασμένη με αλουμινόχαρτο για 20'-25'. 

Σερβίρεται με σάλτσα μήλου και σάλτσα κρέατος.

Γέμιση

"Οι νεαρότεροι Cratchit ήταν βουτηγμένοι στο φασκόμηλο και τα κρεμμύδια από την κορφή ως τα νύχια!"

Υλικά

200 γρ. ψιλοκομμένο χοιρινό κιμά

2 φέτες καπνιστό μπέικον

2 κρεμμύδια

φασκόμηλο

αλάτι 

πιπέρι

μοσχοκάρυδο

λίγο ξύσμα από λεμόνι και πορτοκάλι

ψίχουλα από λευκό ψωμί

Χτυπάμε στο multi όλα τα υλικά μαζί εκτός από τον κιμά και το ψωμί. Σ'ενα μπολ αναμειγνύουμε όλα τα υλικά. Βάζουμε σε πυρίμαχο σκεύος και ψήνουμε στους 180οC για 50'.

Μόλις τη βγάλουμε από το φούρνο τη μεταφέρουμε σε άλλο σκεύος και τη διατηρούμε ζεστή. 

    

Σάλτσες και πουρές πατάτας.

 


"Η κυρία Crachit φρόντισε να είναι η σάλτσα -έτοιμη από πριν σε ένα μικρό τηγανάκι- καυτή όσο δεν πάει. Ο Peter έλιωσε τις πατάτες να γίνουν πουρές, με μεγάλο σφρίγος. Η δεσποινίς Belinda έκανε γλυκιά τη σάλτσα μήλου...Mε την προσθήκη της σάλτσας μήλου και του πουρέ, ήταν ένα δείπνο επαρκές για όλη την οικογένεια."

Σάλτσα μήλου

Υλικά

3 μήλα 
50 γρ. καστανή ζάχαρη
90 ml νερό
1/2 κ. σούπας χυμό λεμόνι
1 ξύλο κανέλας
1/4 κ.γ. ανάμεικτα κανέλα, μοσχοκάρυδο, μπαχάρι.

Εκτέλεση

Καθαρίζουμε και κόβουμε τα μήλα σε μικρά κομμάτια. Τα βάζουμε σε κατσαρόλα και προσθέτουμε τα υπόλοιπα υλικά. Ζεσταίνουμε σε χαμηλή φωτιά μέχρι να λιώσει η ζάχαρη. Δυναμώνουμε τη φωτιά να πάρει βράση. Ξαναχαμηλώνουμε και βράζουμε μέχρι να μαλακώσει το μήλο, για περίπου 15'.

 

Αφαιρούμε τα μήλα με τρυπητή κουτάλα και τα πολτοποιούμε στο multi. 

Βάζουμε τη σάλτσα μήλου σε καθαρό κατσαρολάκι και ζεσταίνουμε πριν σερβίρουμε.  

Σάλτσα κρέατος

Υλικά

1 λίτρο ζωμό κοτόπουλο
120 γρ. βούτυρο
100 γρ. αλεύρι
φρεσκοτριμμένο πιπέρι

Εκτέλεση

Βάζουμε σε κατσαρόλα το βούτυρο να λιώσει. Προσθέτουμε το πιπέρι.


Βάζουμε το αλεύρι και ανακατεύουμε καλά σε χαμηλή φωτιά να μη σβολιάσει. Προσθέτουμε σιγά σιγά το ζωμό και ανακατεύουμε μέχρι να πήξει η σάλτσα. Ζεσταίνουμε σε χαμηλή φωτιά πριν σερβίρουμε.

Πουρές πατάτας

Υλικά


8 πατάτες
120 γρ. sour cream
1 κεσεδάκι τυρί κρέμα
6 φέτες καπνιστό μπέικον
2 κουταλιές σούπας βούτυρο με μυρωδικά
1 κρεμμύδι
2 σκελίδες σκόρδο
αλάτι και πιπέρι

Εκτέλεση

Καθαρίζουμε και βράζουμε τις πατάτες πολύ καλά.
Σ'ένα μεγάλο μπολ χτυπάμε το τυρί κρέμα με τη sour cream


Πολτοποιούμε το κρεμμύδι με το σκόρδο στο multi και το προσθέτουμε στο μπολ Βάζουμε το βούτυρο και το αλατοπίπερο και ανακατεύουμε καλά.

Σε αντικολλητικό τηγάνι βάζουμε το μπέικον να ξεροψηθεί. Το κόβουμε λεπτές λωρίδες και το προσθέτουμε στο μπολ. 



Προσθέτουμε τις πατάτες ζεστές και ανακατεύουμε καλά. 


Βουτυρώνουμε πυρέξ και προσθέτουμε τον πουρέ πατάτας.

Ψήνουμε στους 200οC για περίπου 25'.

Smoking Bishop

Προσπαθώντας να αναπαράγω όσο το δυνατό πιο πιστά το ποτό που αναφέρει ο συγγραφέας ανακάλυψα μια συνταγή γραμμένη από το δισέγγονο του, Cedric Dickens στο βιβλίο του "Drinking with Dickens".  Ακολούθησα σχεδόν κατά γράμμα τις οδηγίες του και το αποτέλεσμα ήταν υπέροχο. Well done Mr Dickens.

Υλικά

5 πορτοκάλια 
1 λεμόνι + 1 για το σερβίρισμα
750 ml κόκκινο κρασί
750 ml πόρτο
120 γρ. ζάχαρη
30 γαρύφαλλα
1/2 κουταλιά της σούπας ανάμεικτα κανέλα, τζίντζερ και μοσχοκάρυδο 
1 μπαχάρι ολόκληρο
1 ποτήρι νερό

Εκτέλεση

Σε ταψί στρώνουμε αντικολλητικό χαρτί. Τρυπάμε τα πορτοκάλια και το ένα λεμόνι και ψήνουμε στους 150οC για περίπου 70'.

Βγάζουμε τα φρούτα και τα τοποθετούμε σε ένα μεγάλο μπολ. 

Σε μια μικρή κατσαρόλα βάζουμε το νερό με τα μπαχαρικά. Ανακατεύουμε και αφήνουμε να σιγοβράσει μέχρι να μειωθεί κατά το ήμισυ. Σ' άλλη κατσαρόλα ζεσταίνουμε το κρασί με τη ζάχαρη. Ανακατεύουμε να λιώσει η ζάχαρη καλά.

 

Προσθέτουμε στο μπολ με τα φρούτα το μείγμα μπαχαρικών και το ζεστό κρασί. Σκεπάζουμε με καθαρή πετσέτα και αφήνουμε σε ζεστό μέρος για 24 ώρες. 

 

Την επόμενη μέρα αφαιρούμε τα φρούτα και τα στίβουμε μέσα στο κρασί για να βγάλουν τους χυμούς τους. Σουρώνουμε το κρασί σε μια κατσαρόλα. 

 

Λίγο πριν το σερβίρουμε βάζουμε τη κατσαρόλα στη φωτιά και προσθέτουμε το πόρτο. Ψιλοκόβουμε ένα λεμόνι και λίγο πορτοκάλι και τα μοιράζουμε στα ποτήρια. 

 

Φυσικά σερβίρεται ζεστό, ενώ "καπνίζει" ακόμα. 

Christmas Plum Pudding

"Σε μισό λεπτό, μπήκε η κυρία Cratchit: αναψοκοκκινισμένη, αλλά χαμογελώντας περήφανα: με την πουτίγκα, σαν πιτσιλωτή κανονόμπαλα, τόσο σκληρή και σφιχτή, να έχει λαμπαδιάσει μέσα σε μια στάλα μπράντι που του είχε βάλει φωτιά, και στολισμένη με ένα κλαράκι από πουρνάρι στην κορφή".

Υλικά

50 γρ. βούτυρο σε θερμοκρασία δωματίου

50 γρ. σκούρα καστανή ζάχαρη

110 γρ. τρίμα ψωμιού

2 κ.γ. αλεύρι ΓΟΧ

1 κγ κανέλα

1/4 κ.γ. γαρύφαλλο

1/4 κ.γ. μοσχοκάρυδο

1 μεγάλο αυγό

ξύσμα από μισό πορτοκάλι και μισό λεμόνι

χυμό από μισό πορτοκάλι

60 γρ. σουλτάνα σταφίδα

60 γρ. σταφίδα

110 γρ. ανάμεικτα ξερά δαμάσκηνα (απύρηνα) και σύκα.

2 κουταλιές της σούπας brandy

Εκτέλεση

Από την προηγούμενη μέρα μουλιάζουμε τις σταφίδες, τα δαμάσκηνα και τα σύκα σε λικέρ ή brandy. Στη συγκεκριμένη συνταγή χρησιμοποιήσαμε sherry Pedro Ximenez.

Σε μπολ ανακατεύουμε καλά το βούτυρο με τη ζάχαρη. Προσθέτουμε το αυγό και συνεχίζουμε το ανακάτεμα.  

 

Βάζουμε το ψωμί και το αλεύρι. Ανακατεύουμε καλά. 

 

Προσθέτουμε τη κανέλα και το γαρύφαλλο, τα ξύσματα και το χυμό πορτοκάλι. Ανακατεύουμε καλά και προσθέτουμε τα φρούτα. Βάζουμε το ποτό. Στο σημείο αυτό η παράδοση λέει ότι όλη η οικογένεια ανακατεύει το γλυκό κάνοντας ευχές. Το τηρήσαμε κατά γράμμα. 

 

Σε στρογγυλή βουτυρωμένη φόρμα ή φόρμα για πουτίγκα βάζουμε ένα στρογγυλό κομμάτι λαδόκολλας και προσθέτουμε το μείγμα. Απλώνουμε να πάει παντού ομοιόμορφα. 

 

Σκεπάζουμε με λαδόκολλα και αλουμινόχαρτο.

 

Δένουμε καλά γύρω - γύρω με σπάγκο μαγειρικής ώστε να μην μπουν υδρατμοί Δημιουργούμε με σπάγκο ένα "χερούλι" ώστε να μπορούμε να την βγάλουμε από την κατσαρόλα χωρίς να καούμε. 

 

Βάζουμε σε κατσαρόλα και προσθέτουμε βραστό νερό μέχρι τη μέση της φόρμας. Σκεπάζουμε και σιγοβράζουμε για 2 ώρες. Στη 1 ώρα ελέγχουμε μήπως χρειάζεται να συμπληρώσουμε νερό. 

Βγάζουμε από την κατσαρόλα και περιμένουμε να κρυώσει η φόρμα ώστε να μπορούμε να την πιάσουμε. Αναποδογυρίζουμε σε πιατέλα.

Αφαιρούμε το στρογγυλό κομμάτι λαδόκολλας. Η πιτσιλωτή κανονόμπαλα της κας Cratchit είναι έτοιμη για στόλισμα και σερβίρισμα.

ΚΑΛΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ